Διατροφικές Διαταραχές και θεραπεία

Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι ψυχικές καταστάσεις που επηρεάζουν τη συμπεριφορά γύρω από το φαγητό και το σώμα, οδηγώντας συχνά σε ανθυγιεινές συνήθειες διατροφής.

Επηρεάζουν σημαντικά την ψυχική και σωματική υγεία ενός ατόμου, καθώς σχετίζονται με ψυχολογικά αίτια, όπως άγχη για την εικόνα του σώματος, κοινωνικές πιέσεις  και  δυσκολίες στην αντιμετώπιση συναισθημάτων.

Οι πιο κοινές Διατροφικές Διαταραχές

1. Νευρική Ανορεξία (Anorexia Nervosa)

Πρόκειται για μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ακραία περιορισμένη κατανάλωση τροφής και τον φόβο της αύξησης βάρους, παρά την υπερβολική αδυναμία του σώματος.

Η Ανορεξία έγινε γνωστή ως ψυχιατρική κατάσταση το 19ο αιώνα, με τον όρο “Νευρική ανορεξία” να χρησιμοποιείται για πρώτη φορά το 1873 από τον Γάλλο ψυχίατρο Sir William Gull.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν αναφορές σε ανάλογα συμπτώματα πολύ νωρίτερα, ακόμη και από την αρχαιότητα.

Συμπτώματα Νευρικής Ανορεξίας

• Έντονη ανησυχία για το βάρος και την εικόνα του σώματος
• Σοβαρή μείωση της ποσότητας τροφής που καταναλώνεται
• Συχνή άσκηση για να καίγονται περισσότερες θερμίδες
• Αίσθημα ελέγχου των τροφικών συνηθειών, αλλά με αυξημένο άγχος και ενοχές αν καταναλωθούν «μη υγιεινές» τροφές
• Απουσία περιόδου στις γυναίκες (αμηνόρροια)
• Σωματική αδυναμία και εξάντληση

2. Νευρική Βουλιμία (Bulimia Nervosa)

Η Βουλιμία χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερφαγίας, ακολουθούμενα από τεχνικές εκκαθάρισης όπως εμετούς, χρήση καθαρτικών ή υπερβολική άσκηση για να αποφευχθεί η αύξηση βάρους.  

Η Νευρική Βουλιμία αναγνωρίστηκε περισσότερο ως ψυχιατρική διαταραχή τη δεκαετία του 1970. Αν και υπήρχαν αναφορές σε υπερφαγία και καθαρτική συμπεριφορά και νωρίτερα, ο όρος και η κλινική διάγνωση έγιναν ευρέως γνωστά κατά τη διάρκεια της έρευνας που ξεκίνησε στη δεκαετία του 1980.

Συμπτώματα Νευρικής Βουλιμίας

• Υπερφαγία, δηλαδή η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα
• Αίσθημα απώλειας ελέγχου κατά τη διάρκεια των επεισοδίων υπερφαγίας
• Μετέπειτα απόπειρες καθαρτικών μεθόδων για να “ξεφορτωθούν” οι θερμίδες (π.χ. εμετοί, χρήση καθαρτικών)
• Αίσθημα ντροπής και ενοχής μετά το επεισόδιο υπερφαγίας
• Συχνές αλλαγές στη διάθεση και την ψυχολογική κατάσταση λόγω της διαταραχής

3. Αναγκαστική Υπερφαγία (Binge Eating Disorder – BED)

Η Διαταραχή Αναγκαστικής Υπερφαγίας είναι παρόμοια με την Βουλιμία, αλλά χωρίς την υπερβολική προσπάθεια να αποβληθούν οι θερμίδες, όπως με τους εμετούς ή τα καθαρτικά.

Η υπερφαγία αναγνωρίστηκε πολύ πρόσφατα ως ψυχιατρική διαταραχή, με την εισαγωγή της στο διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών (DSM-5) το 2013.

Συμπτώματα Αναγκαστικής Υπερφαγίας

• Συχνά επεισόδια υπερφαγίας, με κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής, ακόμα και αν το άτομο δεν είναι πεινασμένο
• Αίσθημα απώλειας ελέγχου κατά τη διάρκεια του επεισοδίου
• Σύντομη ανακούφιση από τα συναισθηματικά προβλήματα μέσω της υπερφαγίας
• Αίσθημα ντροπής, ενοχής και απογοήτευσης μετά το επεισόδιο, χωρίς να ακολουθούνται μέθοδοι αποβολής των θερμίδων

4. Αποδιοργανωμένη Διαταραχή Διατροφής (Other Specified Feeding or Eating Disorder – OSFED)

Η Αποδιοργανωμένη Διαταραχή Διατροφής είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει Διατροφικές Διαταραχές που δεν πληρούν όλα τα κριτήρια αλλά εξακολουθούν να προκαλούν σοβαρά προβλήματα.

Αυτή η διαταραχή μπορεί να περιλαμβάνει ποικιλία συμπτωμάτων και συμπεριφορών που σχετίζονται με την τροφή και την εικόνα του σώματος, αλλά σε λιγότερο εμφανείς ή ακραίους βαθμούς από άλλες διαταραχές.

Η OSFED δεν υπήρχε ως ξεχωριστή διαταραχή πριν από την έκδοση του DSM-5 μόλις το 2013.

Πριν, υπήρχε μια γενική κατηγορία γνωστή ως “Άλλη Διαταραχή Διατροφής” (Eating Disorder Not Otherwise Specified), που χρησιμοποιούνταν για περιπτώσεις που δεν πληρούσαν τα κριτήρια για τις κύριες διατροφικές διαταραχές αλλά ήταν αρκετά σοβαρές για να απαιτούν κλινική προσοχή.

Συμπτώματα OSFED

• Προβλήματα διατροφής που δεν εντάσσονται στις άλλες κατηγορίες, όπως μερική ανησυχία για το βάρος, ακανόνιστες διατροφικές συνήθειες ή περιορισμένο μοτίβο διατροφής
• Μπορεί να περιλαμβάνει υπερφαγία χωρίς καθαρτικά ή συμπεριφορές που είναι ενδιάμεσες σε σχέση με την ανορεξία και τη βουλιμία

5. Ορθορεξία (Orthorexia)

Πρόκειται για τη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολική εμμονή με την υγιεινή διατροφή και την αποφυγή “βλαβερών” ή “ακάθαρτων” τροφών, ανεξαρτήτως αν αυτές είναι στην πραγματικότητα ωφέλιμες ή όχι.

Η έννοια της ορθορεξίας εισήχθη το 1997 από τον Διατροφολόγο Steven Bratman. Ενώ αρχικά θεωρήθηκε μία μορφή υπερβολικής προσήλωσης σε υγιεινές διατροφικές πρακτικές, σήμερα αναγνωρίζεται ως μια αναπτυσσόμενη μορφή διατροφικής διαταραχής.

Συμπτώματα Ορθορεξίας

• Υπερβολική και ανελαστική εστίαση στην ποιότητα και την καθαρότητα των τροφών
• Συχνή αποφυγή τροφών που θεωρούνται “μη υγιεινές”, ανεξαρτήτως των θερμίδων ή της διατροφικής αξίας τους
• Αίσθημα ενοχής ή άγχους όταν καταναλώνονται τροφές που θεωρούνται “μη φυσικές” ή “βλαβερές”
• Απομόνωση από κοινωνικές καταστάσεις λόγω του φόβου ότι θα καταναλωθούν “ακατάλληλες” τροφές

Πώς θεραπεύονται οι Διατροφικές Διαταραχές

Η αντιμετώπιση των Διατροφικών Διαταραχών είναι σύνθετη και απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση.

Ψυχολογική υποστήριξη στις Διατροφικές Διαταραχές

Η λύση βρίσκεται στην διεπιστημονική ομάδα φροντίδας ανάμεσα στον Ψυχολόγο, τον Ψυχίατρο και τον Ψιαιτολόγο.

Γενικά, η ψυχολογική υποστήριξη με οποιαδήποτε προσέγγιση (Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία CBT -Διαπροσωπική Θεραπεία:-Οικογενειακή Θεραπεία για εφήβους) είναι απαραίτητη για την κατανόηση των αιτίων και την αντιμετώπιση των βαθύτερων συναισθηματικών ζητημάτων

Διατροφική υποστήριξη στις Διατροφικές Διαταραχές

Όσον αφορά την διαιτολογική υποστήριξη, η συνεργασία με έναν εξειδικευμένο Διαιτολόγο Διατροφολόγο είναι κρίσιμη.

Βοηθά στην ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών συνηθειών και εκπαιδεύει το άτομο γύρω από τις ανάγκες του σώματος ώστε ο θεραπευόμενος να μάθει να ακούει τις ανάγκες του και να φροντίζει τον εαυτό του.

Η αποκατάσταση του φυσιολογικού σωματικού βάρους είναι ακόμα μία από τις προτεραιότητες της διαιτολογικής προσέγγισης.

Η συναισθηματική υποστήριξη, η ευαισθητοποίηση και η κατανόηση είναι τα στοιχεία που δείχνουν πόσο ολιστικό είναι το έργο ενός επαγγελματία υγείας.

Επιστημονική διατροφική υποστήριξη για την θεραπεία Διατροφικών Διαταραχών

Είναι σημαντικό να αναζητήσει κάποιος βοήθεια από επαγγελματίες υγείας που έχουν εμπειρία στην θεραπεία Διατροφικών Διαταραχών. Υπάρχει ελπίδα, υπάρχει θεραπεία!

Το κέντρο Body Heal & Balance διαθέτει Διαιτολόγο Διατροφολόγο με μετεκπαίδευση στις Διατροφικές Διαταραχές και μπορεί να σας βοηθήσει!

Η διευθύντρια του κέντρου Χριστίνα Καρτσωνάκη, διαθέτει  μεταπτυχιακό στην Ψυχολογία της Υγείας, καθώς  και Πιστοποιητικό Εξειδίκευσης στις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής από το ΕΚΠΑ.

Επιπρόσθετα, έχει ολοκληρώσει την εκπαίδευση της πάνω στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής στο Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής.

Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιαδήποτε απορία σας με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:

• Καλώντας μας στο 210 67 25 480
• Στέλοντας mail στο bodyhealandbalance@gmail.com